Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı
Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı
Türkiye'de internet ile ilgili ilk çalışmalarının başlangıcı 1980'li yıllara dayanmaktadır; internet erişimi alt yapısının öncüsü olarak 1986’da Ege Üniversitesi aracılığıyla kurulan TÜVEKA (Türkiye Üniversiteler ve Araştırma Kurumları Ağı)’dan bahsedilebilir. Bu ağ henüz internet olarak tanımlanmayıp geniş alan ağı olarak Avrupa’daki EARN (European Academic and Research Network)/BITNET (Because It’s Time Network) ağlarına Türkiye’deki bazı üniversiteler ve akademik kuruluşları ilişkilendiren bir ağ olarak ortaya çıkmıştır. 1990-1991’de Bilkent Üniversitesi bünyesinde bilserv ve GNU tarafından yürütülen çalışmalar hat kapasitesinin yetersiz olması nedeniyle kapatılmıştır.
ODTÜ ve TÜBİTAK 1991 yılı sonlarına doğru, internet teknolojilerini kullanan yeni bir ağın tesis edilmesi yönünde bir proje başlatmışlardır. Bu çerçevede ilk bağlantı denemeleri 1992 yılının Ekim ayında Hollanda’ya yapılmış; PTT’ye 1992 yılında yapılan başvurunun sonuçlanmasını takiben, 12 Nisan 1993’de de 64 Kbps kapasiteli kiralık hat ile, ODTÜ Bilgi İşlem Daire Başkanlığı sistem odasındaki yönlendiriciler kullanılarak, ABD’de NSFNet (National Science Foundation Net-work)’e TCP/IP protokolu üzerinden Türkiye’nin ilk internet bağlantısı gerçekleştirilmiştir. Bu ilk bağlantının tarihi Türkiye’de internetin doğum günü olarak kabul edilip, ülke çapında etkinliklerle iki hafta süren İnternet Haftası adı altında kutlanmaktadır. 64kbit/san hızında olan ilk hat uzun bir süre Türkiye’nin internete tek çıkışı olmuştur. İstanbul’dan İTÜ ve Boğaziçi Üniversitesi, Ankara’dan Bilkent, Gazi ve Hacettepe Üniversiteler ODTÜ üzerinden çoğu X.25/leased line vb. şeklindeki bağlantılarla internete bağlanmışlardır. Zamanla internet kullanımı eğitim, ticaret ve sağlık gibi birçok alanda yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Günümüzde kullanıcı sayısının katlanarak arttığı internet kullanım sayıları güncel verileri şöyledir;
Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2020
İnternet kullanan bireylerin oranı %79,0 oldu
İnternet kullanım oranı 2020 yılında 16-74 yaş grubundaki bireylerde %79,0 oldu. Bu oran, bir önceki yıl %75,3'tü. İnternet kullanım oranı cinsiyete göre incelendiğinde; bu oranın erkeklerde %84,7, kadınlarda %73,3 olduğu görüldü.
Evden İnternete erişim imkânı %90,7'ye ulaştı
Hanelerin %90,7'sinin evden İnternete erişim imkanına sahip olduğu gözlendi. Bu oran bir önceki yılda %88,3 idi.
Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanımına ilişkin temel göstergeler, 2009-2020
Genişbant ile İnternete erişim sağlayan hanelerin oranı 2020 yılında %89,9 oldu. Buna göre hanelerin %50,8'i sabit genişbant bağlantı (ADSL, kablolu İnternet, fiber vb.) ile İnternete erişim sağlarken %86,9'u mobil genişbant bağlantı ile İnternete erişim sağladı. Genişbant İnternet erişim imkanına sahip hanelerin oranı bir önceki yıl %87,9 olarak gözlendi.
E-devlet hizmetlerini kullanma oranı %51,5 olarak gerçekleşti
İnternet üzerinden ürün siparişi verme ya da satın alma oranı %36,5 oldu
İnternet üzerinden kişisel kullanım amacıyla mal veya hizmet siparişi veren ya da satın alan 16-74 yaş grubundaki bireylerin oranı, 2019 yılı Nisan ayı ile 2020 yılı Mart ayını kapsayan on iki aylık dönemde %36,5 oldu. Bu oran önceki yılın aynı döneminde %34,1 olarak gözlendi.
Cinsiyete göre İnternet üzerinden mal veya hizmet siparişi verme ya da satın alma oranı, erkeklerde %40,2 iken kadınlarda %32,7 oldu. Bu oran, bir önceki yılın aynı döneminde sırası ile %38,3 ve %29,9 olarak gözlendi.
